Minder eiwit, minder bijwerkingen, beter effect?

Waarom wordt deze studie uitgevoerd?
Eerder onderzoek heeft overtuigend aangetoond dat muizen minder bijwerkingen hebben van chemotherapie wanneer zij een dag voor de kuur weinig eiwit eten. Tegelijkertijd werd aangetoond dat de kanker sterker reageerde op de chemotherapie. De overleving verbeterde zelfs duidelijk. Daar is een goede biologische verklaring voor. Bij aanwezigheid van eiwit is alles in het lichaam ingesteld op ‘groei’. Als er geen eiwit is dan schakelen gezonde cellen over van groei op ‘verdediging’. Die verdedigingsstand beschermt cellen tegen vrijwel alle vormen van gevaar, inclusief chemotherapie. Gezonde cellen beschermen zichzelf dus tegen chemotherapie bij (kortdurend) tekort aan eiwit. Kankercellen zijn echter helemaal ontregeld en kunnen niet omschakelen naar de verdedigingsstand. Daarom zijn kankercellen juist gevoeliger voor chemotherapie bij eiwit tekort.
Tumoren (bij muizen) worden kleiner door chemotherapie wanneer de dieren voor de kuur vrijwel geen eiwit hebben gekregen. Of dat bij mensen ook zo werkt moet worden onderzocht. Het onderzoek bekijkt of een speciaal dieet voorafgaand aan de chemotherapie kan leiden tot minder bijwerkingen, een beter effect op de kanker en betere overlevingskansen.

Hoe wordt de studie uitgevoerd?
Omdat het moeilijk is om met gewone voeding vrijwel geen eiwit te gebruiken is een speciaal dieet ontwikkeld. 250 vrouwen met borstkanker die vooraf aan de operatie met chemotherapie worden behandeld, krijgen ofwel het speciale dieet, of ze blijven normaal eten. De bijwerkingen door de chemotherapie en de mate waarin de tumor kleiner wordt, worden gemeten. Er zal ook gekeken worden naar schade door de chemotherapie in gezonde weefsels.

Wat is de status?
Het onderzoek is in 2013 gestart. De inclusie gaat langzamer dan gepland. Blijkt dat ongeveer de helft van de patiënten niet wil deelnemen omdat zij geen dieet willen volgen rondom chemotherapie. Om die en andere redenen is de geplande inclusietijd voor 250 patiënten verlengd en loopt tot en met augustus 2018. Dan zal duidelijk zijn of deze benadering effectief is.

Welke impact heeft dit onderzoek op de borstkankerpatiënt?
Met de resultaten van dit onderzoek zouden de bijwerkingen van chemotherapie kunnen worden verminderd en de overlevingskansen worden verhoogd. Borstkankerpatiënten zouden dan direct gebruik kunnen maken van het dieet. Er zijn ook aanwijzingen in dierproeven dat deze aanpak bij andere vormen van kanker effectief zou kunnen zijn. Patiënten met andere vormen van kanker die chemotherapie krijgen zouden ook baat kunnen hebben bij een eiwit arm dieet voorafgaand aan de kuren.